Torasentez
Akciğer zarları arasında sıvı birikmesi olan hastaların akciğerlerindeki basıncı azaltmak, nefes darlığı ve ağrı şikayetlerini ortadan kaldırmak ve plevral boşluktaki sıvı birikmesinin nedenini tespit etmek amacıyla en sık başvurduğumuz tanı yöntemlerinden biri de torasentez işlemidir.
Göğüs kafesinin iç kısmı ve akciğerlerin dış yüzeyi plevra adı verilen akciğer zarları ile kaplıdır. Akciğer zarları arasında kalan boşlukta (plevral boşluk) az miktarda sıvı bulunur. Ancak bazı durumlarda plevral boşluktaki sıvı miktarı artar ve plörezi adı verdiğimiz akciğer zarları arasında sıvı birikmesi meydana gelir. Akciğer zarları arasındaki sıvıdan tanı ve tedavi amacıyla örnek alınması için gerçekleştirilen işleme “torasentez” adı verilir. Torasentez işlemi sayesinde akciğer sıvısından örnek alınmasının yanı sıra plevral boşluktaki sıvının drenajı yapılabildiği için hastaların nefes darlığı, göğüs ağrısı ve akciğer basıncı gibi şikayetleri de azaltılabilir.
Torasentez Hangi Durumlarda Yapılır?
Torasentez işleminin uygulanabilmesi için akciğer zarları arasında sıvı birikmesi meydana gelmelidir. Bu nedenle “torasentez hangi durumlarda yapılır? sorusunun yanıtı ile “akciğerlerde sıvı birikmesi nedenleri nelerdir?” sorusunun yanıtları benzerdir.
- Zatürre ve verem gibi akciğer enfeksiyonlarının oluşması,
- Kalp yetmezliği,
- Akciğer damarlarında yüksek kan basıncı (pulmoner hipertansiyon),
- Karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, karın içi sıvı biriken durumlar,
- Pulmoner emboli,
- Akciğer kanseri veya akciğere yayılan kanserlerin varlığı gibi durumlarda torasentez yapılması gerekebilir.
Torasentez Nasıl Yapılır?
Torasentez gerçekleşmeden önce hastanın öyküsünün dinlenmesi, genel sağlık durumu hakkında bilgi edinilmesi gerekir. Akciğer zarları arasındaki sıvı miktarının ve yerinin belirlenmesi için işlem öncesi çoğunlukla akciğer röntgeni, ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur.
Yüksek oranda lokal anestezi altında gerçekleştirilen torasentez sırasında hastalar sırtları doktorlara dönük şekilde oturarak kollarını yukarıya kaldırır. Sıvı alınacak cilt bölgesi dezenfektanlarla temizlenir, sırt bölgesinden kaburgalar arasından iğne sokularak plevral sıvı alınır. En fazla 800 – 1000 cc sıvı boşaltıldıktan sonra iğne çıkarılır ve işlem yapılan bölge bandajlanır.
Torasentez işlemi ile alınan sıvı incelemeye gönderilir ve sonuçlar doğrultusunda hastaların tedavileri planlanır. Örneğin plevral sıvıda bakteriyel enfeksiyon bulunursa antibiyotik tedavisine başlanır. Torasentez her hastaya uygulanamaz. Kan inceltici ilaç kullanan, kalp yetmezliği veya kanama bozukluğu olan hastalar için torasentez güvenli bir tanı yöntemi değildir.