Arteriyel Kan Gazı Testi
Arter kan gazı testi sayesinde kandaki oksijen ve karbondioksit oranı net bir şekilde ölçümlenebilir. Ek olarak kandaki PH ve asit oranları da kan gazı testi ile belirlenebilir. Kritik hastalıkların değerlendirilmesinde ve hastalıkların ciddiyetinin saptanmasında önemli role sahip olan arteriyel kan gazı testi ile son yıllarda böbrek fonksiyonları, glikoz, elektrolit, bilirubin ve hemoglobin düzeyleri hakkında da bilgi alınabilmektedir.
Kan Gazı Testi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kan gazı testi birçok farklı durumda teşhis konulmasına yardımcı olması ve genel bir değerlendirme yapılabilmesi için gerçekleştirilebilir. Arter kan gazı testinin doğruluğu için kan alındıktan sonra hemen çalışılmaya başlanmalıdır.
Kan gazı testi ile;
- Astım, kistik fibroz ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) gibi ciddi akciğer hastalıklarının değerlendirilmesi,
- Akciğer hastalıkları tedavilerinin takibinin yapılıp verimliliğinin ölçümlenmesi,
- Hastanın ekstra oksijen ihtiyacının olup olmadığının belirlenmesi,
- Solunum yetmezliğinin tipinin saptanması,
- Ani gelişen ve nedeni belirlenemeyen nefes darlığının incelenmesi,
- Akciğerlerin ve böbreklerin fonksiyonlarının değerlendirilmesi mümkündür.
Arter kan gazı testi sayesinde kandaki oksijen, karbondioksit ve pH seviyeleri belirlenebildiği için böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği, diyabet, kimyasal zehirlenme, aşırı doz ilaç kullanımı, elektrik çarpması ve kan kaybı gibi sağlık problemleri de değerlendirilebilir.
Kusma, sersemlik, nefes alırken zorlanma ve nefes darlığı şikayetleri yaşayan hastalara da akciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları, metabolik hastalıklar riskinin varlığından şüphelenildiğinde veya solunumu etkileyen baş ve boyun yaralanmaları olan hastalar için de kan gazı testi önerilebilir.
Arter Kan Gazı Testi Nasıl Yapılır?
Hastanede ya da klinik ortamında arter kan gazı testi için kan alınabilir. Kan gazı testi için gerekli kan örneği genellikle bilekte, kolda ya da kasık bölgesindeki atardamarlardan alınır. Atardamarlar toplardamarlara oranla daha derinde yer aldığı ve çevresinde daha çok sinir barındırdığı için işlem sırasında hastalar bir miktar acı hissedebilirler. Fakat hissedilen acı ya da şikayetler kısa bir süre sonra ortadan kalkar.
Her ne kadar arteriyel kan gazı testi sayesinde akciğerlerin oksijeni alma ve karbondioksiti boşaltma kapasiteleri hakkında elde edilebilse de kesin teşhis için ek tanı yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir. Bu durumda başta akciğer grafisine ve diğer görüntüleme yöntemlerine başvurabilir.