28 May Nefes Darlığını Azaltabilecek Duruş Önerileri

Kronik akciğer hastalıklarına sahip olanların sıklıkla karşılaştığı nefes darlığı hem genel sağlık hem de hayat kalitesi adına önemli bir sorun haline gelebilir. Nefes darlığı, normal nefes alamıyormuş gibi hissedilmesi, göğsünde baskı hissi olması, ciğerlerini yeterince dolduramıyormuş gibi hissedilmesi şeklinde ifade edilebilir. Nefes darlığını azaltmak için hastaların doğru duruş alışkanlıkları benimsemesi konforlarını arttırmayı sağlayabilir.

Nefes Alırken Hangi Kasları Kullanılırız?

Nefes darlığı, solunum kaslarının ve çalışma prensiplerinin bilinmesi ile daha doğru anlaşılabilen bir sağlık sorunudur. Bu nedenle nefes alırken hangi kasları kullandığımıza kısaca değinmek istiyorum.

Nefes almak hem istemsiz hem de istemli şekilde gerçekleşebilen bir harekettir. Örneğin bilerek nefesimizi tutabiliriz ya da derin bir nefes almak istediğimizde solunumumuzu kontrol edebiliriz. Nefes aldığımızda, akciğerlerin hava ile dolması ve nefes verirken solunan havanın dışarı çıkabilmesi için genişleyip büzüşmesi gerekir. Akciğer yapısında hiçbir kas bulunmadığı için bu hareket sırasında akciğerlerin solunum kaslarının ve hatta kemiklerin yardımına ihtiyaçları vardır.

İnterkostal kaslar göğüs boşluğunu büyütmeye ve akciğerlerin hava ile dolmasına yardımcı olurlar. Solunumda görev yapan bir diğer önemli kas diyaframdır. Kendi sinirlerine sahip olan diyafram solunum sırasında bir vakum gibi çalışır. Nefes alırken aşağıya iner ve akciğerlerin genişlemesine yardımcı olur, nefes verirken ise normal konumuna geri döner. Solunum sistemimizde “aksesuar kaslar” olarak da adlandırılan yardımcı kaslar da görev yapar. Normal solunum sırasında kullanılmayan bu kaslar bir nedenle nefes alınmakta zorlandığında devreye girer. Örneğin karın kasları ve boyundaki bazı kaslar yardımcı kaslardan bazılarıdır. Az önce de belirttiğim gibi yardımcı kaslar sağlıklı bireylerde normalde solunumda görev yapmaz, ancak kronik akciğer hastaları söz konusu olduğunda bu söylemin tam tersi geçerlilik kazanır. Kronik akciğer hastaları solunum sırasında zorlandıkları için yardımcı kaslar kullanılır.

Akciğer hastalıklarının başlıca semptomu olan nefes darlığı durumunda hastalar hava açlığı çekerler. Akciğerlerin oksijenle dolmayacağı hissine kapılabilirler. Aniden ya da bilinen bir neden olmadan da ortaya çıkabilen nefes darlığı ile karşılaşıldığında sakin kalmak ve özellikle kronik nefes darlığı varlığında akciğerlerin hava ile dolmasının kolaylaşması adına belirli duruş pozisyonlarını denemek etkili olabilir. Büzük dudak solunumuna ve diyafram solunum tekniklerine ek olarak nefes darlığını hafifleten duruş önerileri şu şekilde sıralanabilir.

Nefes Darlığını Azaltan Duruş Önerileri

Yazımın bu kısmında nefes darlığının azalmasını sağlayabilecek oturma, ayakta durma ve uyuma pozisyonları önerilerini bulabilirsiniz.

Nefes Darlığını Azaltan Oturma Pozisyonu Önerileri

Nefes darlığı genellikle aktivite sırasında, olumsuz ya da değişen hava koşullarında, stres ve duygudurumu değişimlerinde ortaya çıkar. Bu gibi bir durumda doğru şekilde oturmak şikâyetleri azaltabilir.

1. Sandalyeye rahat bir pozisyonda oturun. Ayaklarınızı yere düz koyun. Göğsünüzü biraz öne doğru eğin. Dirseklerinizi dizlerinize yaslayın. Çenenizi ellerinizin arasına alıp boyun ve omuz kaslarınızı mümkün olduğunca gevşetip büzük dudak solunumu gibi nefes tekniklerini uygulayabilirsiniz.
2. Çevrenizde kolay ulaşabileceğiniz bir yastık varsa yastığı masanın üzerine koyun. Sandalyeye oturun ve ayaklarınızı yere düz koyun. Göğsünüzü öne doğru eğin, kollarınızı masaya koyun. Başınızı yastığa, yastık yoksa kollarınızın üzerine koyarak nefes tekniklerini uygulayabilirsiniz.

Nefes Darlığını Azaltan Ayakta Durma Pozisyonları Önerileri

1. Ayaklarınızı omuz genişliğinde açın ve ayakta durun. Kalçalarınızı duvara yaslayın. Ellerinizi uyluk bölgesine koyarak kollarınızı ve omuzlarınızı dinlendirin. Daha sonra biraz eğilerek kollarınızı gövdenizin önünde sallandırarak nefes tekniklerini uygulayın.
2. Omuz yüksekliğinizin altında bir yüksekliğe sahip olan, masa gibi sağlam bir mobilya bulun. Mobilyaya dayanın. Dirseklerinizi veya ellerinizi mobilyanın üzerine koyun. Biraz öne eğilip boynunuzu ve omuzlarınızı gevşetin. Dirseklerinizi mobilyaya dayamışsanız başınızı kolunuzun ön kısmına yerleştirerek nefes alma tekniklerini uygulayabilirsiniz.

Nefes Darlığını Azaltan Uyku Pozisyonu Önerileri

1. Yan yatın. Dizlerinizin arasına bir yastık koyun. Başınızın altına bir iki yastık koyarak başınızı yükseltin. Bu esnada sırtınızı düz tutmaya çalışın. Rahatlayıp nefes alma tekniklerini uygulayabilirsiniz.
2. Sırt üstü yatın. Dizlerinizin bükülmesini sağlamak için dizlerinizin altına birkaç yastık koyun. Aynı şekilde başınızı yükseltmek için başınızın altına yastık koyun. Rahatlamak için bir süre bekleyip nefes alma tekniklerini uygulayabilirsiniz.

Bu duruş önerilerinin tamamı nefes darlığı şikâyetlerinin azalmasını sağlayabilir. Yine de önemli olan kişiye özel tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesidir. Bu nedenle nefes darlığının akciğer hastalıklarının en yaygın görülen belirtileri arasında yer aldığı unutulmamalı, benzer şikayetler yaşayanlar göğüs hastalıkları uzmanlarına muayene olmalıdır.