12 Kas KOAH Atağı Nedir, Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

40 yaş üzerinde görülme sıklığı artan, tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek kişilerin hem sağlığını tehdit eden hem de hayat kalitesini azaltan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı yani KOAH başlı başına bir hastalık olmaktan ziyade geri dönüşümsüz astım, bronşektazi ve amfizem gibi hava akımının azalmasına ve ciddi solunum sorunları yaşanmasına neden olan kronik akciğer hastalıklarını tanımlamak için kullanılan bir terim olarak kabul edilir.

KOAH, hastaların hayatında birçok farklı etki yaratır. Aktiviteler kısıtlanır, fiziksel efor azalır, sosyal hayattan uzaklaşılır, hafıza kaybı ile karşılaşılabilir ve acil servise gitme sıklığı fazlalaşabilir. Elbette KOAH ile yaşamda karşılaşılabilecek olumsuzluklar tüm bunlarla da sınırlandırılamaz. Genel şikayetlere sahip olan hastalar belli dönemlerde tüm bu şikayetlerinin kötüleştiğini fark edebilirler. Hastaların KOAH belirtilerinin dönemsel olarak şiddetlenmesi KOAH atağı ya da KOAH alevlenmesi olarak adlandırılır.

KOAH Atağı Nedir?

Hastalık doğal seyrindeyken yaşanan olağan şikayetlerin şiddetlenmesi; öksürük, nefes darlığı ve balgam sorunlarının artışı ile karakterize durum KOAH atağı veya KOAH alevlenmesi olarak adlandırılır. KOAH atağı birkaç gün veya birkaç hafta boyunca devam edebilir. Tüm hastalar için bu dönem aynı seyretmez. Hastalığın ileri evrelerinde akciğer fonksiyonlarındaki azalmaya bağlı olarak KOAH atakları şiddetlenebilir ve görülme sıklıkları artabilir. Her atak oluşumunda akciğerlerde geri döndürülemez hasarların oluşması söz konusu olabilir. Bu nedenle KOAH ataklarına neden olan risk faktörlerinin bilinmesi, gerekli tedbirlerin alınması ve tedavi seçeneklerine hızla başvurulması önemlidir.

KOAH Atağı Neden Olur?

KOAH ataklarının nedenlerinden ziyade tetikleyicilerinden bahsetmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Çoğu durumda alevlenmeler akciğerlerdeki ya da vücuttaki enfeksiyonlar ile doğrudan bağlantılıdır. Bu enfeksiyonlar virüsler, bakteriler ya da diğer mikroorganizmalar sonucu meydana gelebilir. Oluşan enfeksiyon akciğerlerin enflamasyonuna ve havayollarının daralmasına neden olur. Şişlik ve mukus üretiminin artması sonucu ise tıkanıklık oluşur. KOAH hastası bir kişi sigara içmeye devam ederse alevlenme riskinde artış olacağı da söylenebilir.

KOAH alevlenmelerinin ardında alerjiler, hava kirliliği veya zararlı maddelerin solunması da bulunabilir. Yeterince uyumamak, stres, hava değişimleri ve her zamankinden fazla fiziksel efor harcanması da KOAH atağı oluşumu ile sonuçlanabilir. Fakat her hastada alevlenmelerin neden meydana geldiği bilinmez.

KOAH Atağı Belirtileri Nelerdir?

Ataklar hızla gelişebilir ve bazen çok belirgin belirtiler göstermez. KOAH ataklarının en sık görülen belirtileri arasında;

• Normalden daha fazla hırıltılı nefes alma,
• İnatçı ve şiddetli öksürük,
• Normalden daha şiddetli nefes darlığı,
• Derin nefes alamama, nefes sıklığında artış,
• Mukus üretiminde gözle görülür bir fazlalaşma,
• Mukus renginde değişim,
• Ateş,
• Ayaklarda ve ayak bileklerinde şişlik
• Kafa karışıklığı ve uykululuk hali.

Bu belirtiler dışında aşırı nefes darlığı veya göğüs ağrısı, parmaklarda veya dudaklarda morarma, kafa karışıklığı, konuşmakta zorlanma ve oryantasyon bozukluğu belirtileri görülüyorsa zaman kaybetmeden acil servise başvurulması gerekir.

KOAH Ataklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

KOAH atakları çok ciddi ve hayatı tehdit edecek şekillerde yaşanabilir. Atak belirtileri gözlemlendiği takdirde zaman kaybetmeden tıbbi destek alınmalıdır. Atakların şiddeti ve nedeni doğrultusunda hastanede yatış gerekebilir. Bazı durumlarda hastaların tedavileri, genel sağlık durumları değerlendirildikten sonra evde devam edebilir.

KOAH alevlenmesi tedavisi kapsamında;

• Oksijen seviyesi düşükse oksijen tedavisi,
• İltihabı azaltan glukokortikosteroidler,
• Antiviral ilaçlar,
• Solunum uyarıcıları,
• Ventilatör desteği,
• Antibiyotikler,
• Hava yollarının genişletilmesi amacıyla bronkodilatörler tercih edilebilir.

KOAH atakları ne yazık ki akciğerlerde hızlı bir fonksiyon kaybına neden olabilmekte, hospitalizasyon riskini artırabilmektedir. KOAH ataklarında tedavi seçenekleri belirlenirken atakların nedeni, hastaların semptomlarının şiddeti ile birlikte genel sağlık durumlarının dikkate alınması gerekir. KOAH alevlenme şiddetine göre farklı tanısal işlemler uygulanabilir. Örneğin hafif bir alevlenme varsa oksijen saturasyonu yeterli olurken, orta ve şiddetli alevlenmelerde oksijen saturasyonuna ek olarak kan testleri, akciğer grafisi, arteriyel kan gazı, EKG gibi tanısal işlemlere başvurulur.